در دنیای ارتباطات کامیپوتر ی، زبان نشانه گذاری (Markup Language)  نوعی زبان ارتباطی در نظر گرفته می‌شود که برای جدا کردن، حاشیه‌نویسی، تأکید یا تمایز متن در صفحه از سایر متن‌های نمایش داده شده استفاده می‌شود. این شکل نمونه ای از تگ های نشانه گذاری مورد استفاده در HTML را نشان می دهد.

نوعی از زبان های توصیفی هستند که متن و اطلاعاتی در مورد نحوه تفسیر متن را با هم ادغام می کنند. این نوع زبان ها را نمی توان جزو زبان های برنامه نویسی قلمداد کرد چون فاقد الگوریتم برای انجام محاسبات یا کنترل کردن یک سیستم هستند. به عبارت دیگر هر نوع زبانی که  محتوای آن بین تگ باز و بسته قرار بگیرد.

مفهوم زبان نشانه گذاری (Markup Language) 

ممکن است برای ما اتفاق بیفتد که از یک زبان نشانه گذاری (Markup Language)  استفاده کرده ایم. به عنوان مثال یادداشت کوتاهی نوشته اید یا زیر کلمه خاصی برای تاکید خط کشیده اید.

در قسمت دیگری از نوشته، یک کلمه کامل را با حروف بزرگ نوشته اید یا از حروف مورب برای تاکید بر یک عبارت استفاده کرده اید.

زبان نشانه گذاری، سیستم رمزگذاری متن استاندارد متشکل از مجموعه ای از نمادها درج شده در یک سند متنی برای کنترل ساختار، قالب بندی یا رابطه بین بخش های آن می باشد. پرکاربردترین زبان های نشانه گذاری عبارتند از:

• SGML: زبان نشانه گذاری تعمیم یافته استاندارد
• HTML: زبان نشانه گذاری تعمیم یافته استاندارد
• XML : زبان نشانه گذاری توسعه پذیر

نمادهای نشانه گذاری را می توان توسط یک دستگاه (کامپیوتر، چاپگر، مرورگر و غیره) تفسیر کرد تا نحوه نمایش یک سند هنگام چاپ یا نمایش بر روی مانیتور را کنترل کند.

بنابراین، یک سند علامت‌گذاری شده شامل دو نوع متن است: متنی که باید نمایش داده شود و زبان نشانه‌گذاری در مورد نحوه نمایش آن.

زبان نشانه گذاری ( Markup Language) html

Hyper Text Markup Language  (HTML) که در زبان فارسی به (اچ تی ام ال) مرسوم است هم مانند مثالی قبلی ابزاری برای یادداشت برداری در دنیای وب است.

شاید تصور کنید که راحترین کار در وب جهانی ایجاد یک صفحه وب تنها با html5 است. اما نگارش درست تگ های html5 کاربر را هنگام مرور صفحه از آشفتگی نجات میدهد و بدون آن نمیشود قدم های بعدی یعنی اضافه کردن فایل های css,js , … یا برای ریسپانسیو کردن انجام داد.

Hyper Text یا ابر متن چیست؟

شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که تفاوت زبان نشانه گذاری html با متن معمولی چیست؟

برای داشتن یک web page باید بتوانیم از یک  صفحه وارد یک صفحه دیگر شویم پس دراینجا با مفهوم Hyper Text آشنا میشویم.

Hyper Text (HT) به معنای ابر متن یا فراتر از یک متن عادی (Text) است. در واقع ابرمتن  وظیفه ی لینک توسط تگ <a> بین صفحات را دارد که ما این ویژگی را در متن های عادی (text) نداریم.

همچنین فایل اچ تی ام ال میتواند دربر گیرنده فایلهای دیگری مانند ویدیو، صوت، تصویر و …. است.

زبان نشانه گذاری (Markup Language)  SGML

این زبان را که می توان پدر زبان های نشانه گذاری محسوب کرد با هدف قالب بندی اسناد متنی ایجاد شد  تا برای نمونه مشخص کند هر بخش از متن باید چه فونت ، حالت و رنگی داشته باشد.

هنگامی که اولین اید ه ها برای ایجاد صفحات وب و انتقال داد ه ها میان سرویس گیرنده وسرویس دهنده شکل میگرفت ،استاندارد (SGML (Standard Generalized Markup Language مورد توجه قرار گرفت و بر مبنای آن یک زبان استاندارد شده با نامHTML یا  زبان نشانه گذاری ابرمتن  ساخته شد. 

برچسبهای این زبان بر خلاف  SGML که توسط هر کاربر  قابل تعریف و تغییر بودند،محدود و استاندارد بود تا بتوان صفحات وب رادر قالب یک فایل متنی به رایانه کاربر انتقال داد و در آنجا یک نر م افزار ( که بعدا مرورگر نام گرفت) که صفحه را بازسازی کند.ویژگی ابرمتن یا Hyper Text بودن این زبان هم باعث میشد امکان ایجاد پیوند  درصفحه وب و هدایت کاربر به  سایر  صفحات فراهم آید.

زبان نشانه گذاری (Markup Language)  XML

یکی دیگر از زبان های نشانه گذاری که بنا بر نیازهای موجود در دنیای وب عرضه گردیده XML  یازبان نشانه گذاری قابل توسعه نام دارد. XML زیرمجموعه ای از SGML  محسوب می شود که برای استفاده بر روی وب بهینه شده اما کارکرد آن کاملاً باHTML تفاوت دارد .

XMLهیچ برچسب ازپیش تعریف شده ای ندارد و کاربر می تواند برچسب ها را بسته به نیاز خود تعریف کند. از این زبان عمدتاًبرای تعریف یک قالب جهت ذخیره سازی داده ها استفاده می شود

از فایل های XML  عمدتا برای ارسال اطلاعات بین دو سیستم اطلاعاتی که ممکن است با یک دیگر همخوانی نداشته باشند استفاده می شود. مثلاً وب سایت شماره یک می تواند داده های ذخیره شده درپایگاه داده خود را به صورت یک فایلXML در آورده و برای وب سایت شماره دو ارسال کند.

این
وب سایت هم قادر است فایل دریافت شده را با توجه به برچسب ها تفسیر نموده و آن را به یک جدولبرای دانلود در اختیار کاربران قرار دهد.

زبان نشانه گذاری (Markup Language)  (XHTML (XML+HTML

با این توضیحات می توان نتیجه گرفت که HTML دارای برچسب های استانداردی است که قالب نمایش داده ها(مثلاً رنگ و اندازه آنها)  را تعیین می کند اما برچسب های XML برای توصیف ماهیت داده ها به کار می روند.

انجمن وب پس از استانداردسازی نسخۀ چهارمHTML ،روند توسعه آن را برای مدت زمانی متوقف نمود تا بر روی ترکیبی ازXML و HTML کار کند.

نتیجه کار مشترک نمایندگان شرکت های فعال در زمینه وب و کارشناسان این انجمن،ابداع زبان XHTML  بود؛زبانی که می کوشید نقاط ضعف HTMLرا در کار با فن آوری های روز دنیا مانند تلفن های همراه برطرف سازد و نمایش صحیح صفحات وب را روی این دستگاه ها و سایر مرورگرها تضمین نماید.

صرف نظر از نکات فنی در طراحی این زبان جدید، می توان ساختار نگارشی و قواعد سختگیرانه ترنسبت به HTMLرا از وجوه تمایز XHTML   دانست.در واقع میتوانیم یک برچسب با هر معنایی تعریف کنیم . مثل </tree><tree>

در پایان متوانیم  HTML  را به زیربنای ساختمان و CSS را رنگ ولعاب و زیبایی دادن به آن تشابه کنیم .

---

---